παιδική μουσική

Μουσική γραμμένη για ακρόαση ή εκτέλεση από παιδιά. Η καλή π.μ. χαρακτηρίζεται από ένα συγκεκριμένο θέμα, ζωντανό ποιητικό περιεχόμενο, γραφικές εικόνες και απλή και σαφή μορφή. Στα φωνητικά έργα δίνεται προσοχή στην έκταση της φωνής, στα γνωρίσματα του τρόπου που τραγουδούν και προφέρουν σε κάθε ηλικία, όπως και στον βαθμό εξάσκησής τους. Υπάρχουν παιδικά λαϊκά τραγούδια, όπως τραγούδια για το μέτρημα, για κυκλικούς χορούς ή χιουμοριστικά στιχάκια. Δείγματα κλασικής π.μ. είναι τα τραγούδια και τα οργανικά κομμάτια του Τσαϊκόφσκι (Άλμπουμ των παιδιών κλπ.), η Πρώτη πόλκα του Δηλίνκα, Το βιβλίο για την Άννα Μαγκνταλένα του Μπαχ και το Άλμπουμ για νέους του ιδίου, τραγούδια και χορικά του Σούμαν, παιδικά τραγούδια του Μπραμς, παιδικά τραγούδια με κείμενα από λαϊκά τραγούδια του Λιάντοφ κ.ά. Ορισμένα έργα βασισμένα σε θέματα από τη ζωή των παιδιών, που εκτελούνται όμως από επαγγελματίες μουσικούς και δεν προορίζονται αποκλειστικά για παιδικά ακροατήρια αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία συνθέσεων. Σε αυτή συγκαταλέγονται: Ο καρυοθραύστης του Τσαϊκόφσκι, οι Παιδικές σκηνές του Σούμαν κ.ά. Η εξέλιξη της παιδικής μουσικής σχετίζεται στενά με την εξέλιξη της ερμηνευτικής ικανότητας των παιδιών και με ολόκληρο το σύστημα της μουσικής παιδείας. Σήμερα σημειώνεται μεγάλη πρόοδος στον τομέα αυτό. Οι πρώτες μελοποιήσεις π.μ. στην Ελλάδα είναι δημοσιευμένες στην Εφημερίδα των Παίδων και έχουν θρησκευτικό χαρακτήρα. Μελοποιήσεις π.μ. έκαναν οι Αλ. Κατακουζηνός, Π. Φέρμπος, Ντ. Ντορής, Μ. Λεβέντης, Μ. Δαλαγιαννόπουλος, Αλ. Παναγιωτόπουλος, Δ. Αργυριάδης, Αθ. Αργυρόπουλος, Ξ. Αστεριάδης, Μ. Γουναροπούλου, Μ. Δούνιας, Ν. Λάβδας, Γ. Νούσιας, Γ. Καζάσογλου, Σπ. Καψάσκης, Τ. Ξανθόπουλος, Αλ. Παναγιωτόπουλος, Ν. Χατζηαποστόλου, Γ. Χωραφάς, Γ. Λαμπελέτ, Xp. Χαιρόπουλος, Ν. Ρώτας, Σ. Βασιλειάδης, Σ. Βενάρδος κ.ά. παιδικά τραγούδια. Στη λαογραφία αποτελούν μια αρκετά πλατιά κατηγορία τραγουδιών, στην οποία υπάγονται διάφορα είδη. Ο Στίλπων Κυριακίδης απέδωσε στα παιδικά τραγούδια μεγάλη σημασία για την έρευνα και τη γνώση του παρελθόντος, γιατί το παιδί, μετά τη γυναίκα, αποτελεί έναν από τους συντηρητικότερους λαογραφικούς παράγοντες. Καθώς, λοιπόν, συχνά τα παιχνίδια των παιδιών αποτελούν μίμηση των έργων των ενηλίκων, συμβαίνει κάποτε στα παιχνίδια τους, καθώς και στα τραγούδια που συνδέονται με αυτά, να διασώζονται στοιχεία της ζωής των ενηλίκων, τα οποία έχουν πλέον χαθεί. Υπάρχουν πάντως και τραγούδια που έγιναν από την αρχή για τα παιδιά, είτε από τους ενήλικες είτε από τα ίδια. Τα νανουρίσματα τα τραγουδούν οι γυναίκες όταν κοιμίζουν τα μωρά, ενώ τα ταχταρίσματα, όταν τα χορεύουν στα χέρια τους. Η περιγελαστική διάθεση των ίδιων των παιδιών εμπνέει σε αυτά διάφορα σκωπτικά τραγούδια για ελαττώματα ανθρώπων, επαγγέλματα, ονόματα κλπ. Δυο Ελληνόπουλα τραγουδούν μελοποιημένα τραγούδια για παιδιά, σε εκδήλωση νηπιαγωγείου. Η μουσική και το τραγούδι είναι προσφιλή, για τα παιδιά κάθε ηλικίας. Ιδιαίτερα η μουσική σχετίζεται άμεσα με την ερμηνευτική ικανότητα των παιδιών.